Wacław Morys
Dane
-
Kategoria i tagi:
-
Imiona i nazwisko:
Wacław Morys
-
Daty życia:
19-08-1923-30-07-2006
-
Dzielnica:
2
-
Adres:
ul. Chodkiewicza, Kraków
Wacław Morys urodził się w 1923 roku. Mieszkał przy ulicy Chodkiewicza. W czasie okupacji niemieckiej trafił do obozu pracy przymusowej Baudienstu (Służba Budowlana w Generalnym Gubernatorstwie). Po wojnie początkowo pracowała na kolei, a następnie w Miejskim Handlu Detalicznym. Zawodowo jednak najdłużej związany był z krakowskim oddziałem Ruch-u przy al. Pokoju. Był obecny na Konkursach Szopek Krakowskich od drugiej edycji po zakończeniu II wojny światowej. Unikatowy kunszt zapewnił mu zaszczytne miejsce w czołowej grupie szopkarzy (Tadeusz Ruta, Antoni Wojciechowski, Stefan Mitka, Franciszek Tarnowski, Zdzisław Dudzik i Władysław Turski). W 1967 roku został nagrodzony specjalną nagrodą od Ministerstwa Kultury i Sztuki za ponad 20-letni udział w Konkursach. Taką samą nagrodę otrzymał Zdzisław Dudzik, Marian Przeworski i Władysław Turski. Morys jako jeden z pierwszych zaczął stosować w swoich szopkach obrotowe scenki (mechaniczne), które wkrótce stały się powszechne wśród innych twórców. Szopki Morysa były bardzo pożądane, o czym może świadczyć fakt, że w 1955 roku jedną z nich zakupił przewodniczący Dzielnicowej Rady Narodowej „Stare Miasto”. W 1963 roku Echo Krakowa (nr 294 z 16 grudnia) pisało: „Szopkę Morysa wyróżnioną I nagrodą zakupił Wydział Kultury dla Muzeum Historycznego Krakowa, również Ministerstwo Kultury i Sztuki zgłosiło zamiar kupienia dwóch szopek, a Cepelia (Centrala Przemysłu Ludowego i Artystycznego przyp. red.) większej ilości – na eksport”. Uczestniczył w Konkursach Szopek Krakowskich 19 razy (1946-1955, 1960-1967 i 1971), w których wystawiał tylko szopki duże. Był dziewięciokrotnie nagradzany I nagrodą (1950-1953, 1961 i 1963-1966), pięciokrotnie II nagrodą (1947, 1955, 1962, 1967 i 1971), dwukrotnie III nagrodą (1946 i 1960) oraz jednokrotnie V nagrodą (1949). Otrzymał także jedno wyróżnienie. Dwie szopki Wacława Morysa znajdują się w zbiorach Muzeum Krakowa. Jedna z nich była prezentowana na zagranicznych wystawach w Lipsku (1978-1979), Weronie (1985-1986) i Wiedniu (1987-1988). Zmarł w 2006 roku.
Opis na podstawie pracy Magdaleny Kwiecińskiej i Małgorzaty Niechaj Portrety twórców szopek krakowskich, Tadeusza Wrońskiego Konkursy Szopek Krakowskich i Anny Szałapak Szopka Krakowska jako zjawisko folkloru krakowskiego na tle szopki europejskiej oraz informacji od rodziny Wacława Morysa.
Bibliografia (3)
Galeria
Szopka Wacława Morysa z 1967 r. Z kolekcji Muzeum Krakowa (nr. inw. MHK-22/Xa). [#opisujemy: fotografia kolorowa, duża szopka krakowska, pięciowieżowa, wieża środkowa zwieńczona spiczastym hełmem, niższe wieże boczne wzorowane na wieży Zegarowej, wyższe wieże zewnętrzne zwieńczone barokowymi hełmami. Na parterze znajduje się wnęka z obrotową scenką: ze Świętą Rodziną (po jednej stronie) i Krakowiakami (po drugiej). Szopka wielobarwna]
Szopka Wacława Morysa z 1971 r. II nagroda na 29 Konkursie Szopek Krakowskich. Z kolekcji Muzeum Krakowa (nr. inw. MHK-24/Xa). [#opisujemy: fotografia kolorowa, duża szopka krakowska, pięciowieżowa, wieża środkowa wzorowana na wyższej wieży kościoła Mariackiego, niższe wieże boczne wzorowane na wieży Zegarowej, wyższe wieże zewnętrzne zwieńczone barokowymi hełmami. Podstawę zdobi niebieski napis "Cracovia". Z boków I kondygnacji wznoszą się małe wieżyczki wzorowane na Bramie Floriańskiej. Na scence I kondygnacji znajduje się Lajkonik i Włóczkowie. Poniżej stoi krakowska kapela muzyczna. Powyżej, za gotyckimi wimpergami, mieści się Święta Rodzina. Dominuje kolor czerwony, zielony i złoty]
Sprawdź w tym tygodniu
-
Walenty Nalepa
Podmajstrzy murarski. Pochodził ze Zwierzyńca, gdzie zamieszkiwał w domu przy ulicy Księcia Józefa. Lajkonikiem po raz pierwszy został w 1916 roku. Miało to miejsce po rocznej przerwie w przeprowadzaniu pochodu związanej z sytuacją wojenną. Nalepa służył w tym czasie w austro-węgierskiej jednostce wojskowej stacjonującej w Witkowicach,
-
Wojciech Rożek
Urodził się w dniu 13 kwietnia 1951 roku w Krakowie. Dołączył do orszaku w 1997 roku jako muzyk kapeli Mlaskoty grający na tubie. Następnie przez kilka lat wędrował z orszakiem w stroju Tatara i włóczka. Ostatni raz stan zdrowia pozwolił Wojciechowi Rożkowi uczestniczyć w pochodzie w 2019 roku. Pochodził z Krakowa, lecz doświadczenie m
-
Zbigniew Glonek
Zbigniew Glonek urodził się w 1949 roku w podkrakowskich Mydlnikach. Wspomina, że pierwszy raz na pochód Lajkonika zabrała go mama: Mama dbała o to, bo rzeczywiście była taka piękna tradycja. Bywałem na rynku jako dziecko i powiem szczerze, nie dziwię się teraz tym małym, wspaniałym dzieciom, które otaczają mnie, bo rzeczywiście od
-
Zbigniew Grzech
Zbigniew Grzech urodził się 18 maja 1937 roku w Krakowie, na osiedlu Oficerskim. Wkrótce po jego urodzeniu rodzina przeniosła się do Cieszyna, z powodu pracy jego ojca w tamtejszej hucie. Gdy w 1939 roku wybuchła II wojna światowa, wrócili do Krakowa. Po wojnie zamieszkali na ul. Limanowskiego 9 w Podgórzu i tam mały Zbyszek chodził d
-
Witold Kawecki
Witold Kawecki urodził się w 1968 roku. W młodości mieszkał przy placu Wolnica. Pierwszy raz wziął udział w Konkursie Szopek Krakowskich jako 9-letni uczeń. Ma brata Tomasza, który również jest szopkarzem. Brał udział w Konkursach 8 razy (1977-1981, 1983, 1984 i 1988). Konkurował z innymi najpierw w grupie szopek młodzieżowych, a późni
-
Kazimierz Rozpędzik
Kazimierz Rozpędzik urodził się w 1964 roku. Mieszkał w Kryspinowie. Zaczął uczestniczyć w Konkursach Szopek Krakowskich jako 16-letni uczeń. Jego ojciec Janusz również był szopkarzem. Do tworzenia szopek Kazimierz zachęcił swoją młodą córkę Agnieszkę, która również brała udział w Konkursach. Wraz z nią uruchomił w rodzimym mieście pro