Zdzisław Dudzik

Dane
-
Kategoria i tagi:
-
Imiona i nazwisko:
Zdzisław Dudzik
-
Daty życia:
16-06-1921-4-06-1992
-
Dzielnica:
7
Zdzisław Dudzik urodził się 16 czerwca 1921 roku w Krakowie. Całe jego twórcze życie związane było z dzielnicą Zwierzyniec. Od roku 1957 pracował jako rekwizytor w Teatrze Rozmaitości obecnie znanym jako Teatr Bagatela. Po ukończeniu szkoły podstawowej odbył praktykę zawodową jako monter wodociągowy. Od dziecka był pasjonatem tradycji krakowskich, ale szczególnie upodobał sobie szopkę krakowską. Pierwszą swoją szopkę stworzył w wieku 7 lat w szkole na warsztatach technicznych, jednak pierwszą szopkę jaką posiadał zrobił dla niego ojciec, który uświadomił mu, że „szopki to najpiękniejszy teatr tego świata”. Każda następna szopka była coraz większa i stopniowo zaczął wprowadzać do nich lalki aby móc dawać przedstawienia kukiełkowe. Tradycji chodzenia z szopką nie przerwał również okres okupacji hitlerowskiej, pomimo zakazu okupanta. W 1942 roku został zdekonspirowany i trafił za to do aresztu. Po wyzwoleniu Krakowa trafił do wojska, ale odbycie służby wojskowej nie doprowadziło do utraty jego pasji życiowej jaką były szopki krakowskie. Po powrocie w 1946 roku zorganizował zespół kolędniczy, który dawał przedstawienia kukiełkowe. Tworzył szopki duże wysokością sięgające nawet 3 metrów. Odszedł od tradycyjnego stylu Ezenekiera opartego na strukturze dwóch wież Mariackich pomiędzy, którymi ścieśniona była kopuła cerkiewna. Postawił w swojej twórczości na więcej nawiązań do architektury Krakowa. Wprowadził motywy Kościoła Franciszkanów, Bernardynów, fragmenty Sukiennic oraz wiele innych jednocześnie usuwając ze swoich szopek kopułę cerkiewną. W swoich szopkach zawierał wiele motywów nawiązujących do architektury gotyckiej, odtwarzającej zabytki Krakowa. Szopki były bogato zdobione, a ich podstawę zdobiły rzeźby z drewna lipowego własnego autorstwa wykonywane szewskim nożem. Znany był również w Krakowie jako najdłużej panujący Lajkonik. Z orszakiem Lajkonika związał się w 1946, jednak dopiero w roku 1957 objął tę rolę za namową ówczesnego Dyrektora Muzeum Historycznego Miasta Krakowa dr Jerzego Dobrzyckiego. Rolę tę pełnił do roku 1974. Po raz pierwszy wziął udział w konkursie szopek krakowskich w roku 1946 i od razu zdobył I nagrodę. Od tamtego czasu brał udział w konkursie 35 razy – do roku 1982. Zdobył w kategorii szopek dużych aż 10 nagród I., 12 nagród II. oraz 8 nagród III. Ponadto wielokrotnie był wyróżniany za swój niepowtarzalny styl. Otrzymał również dwie nagrody za lalki własnego autorstwa. Przez całe życie tworzył świąteczne przedstawienia szopkowe, które również były doceniane. Zmarł w 4 czerwca 1992 w Krakowie.
Powiązania (1)
Galeria

Zdzisław Dudzik z szopką pod siedzibą Muzeum Historycznego Miasta Krakowa w 1961 r. przy ulicy Św. Jana 12, fot. Henryk Hermanowicz

Szopka Zdzisława Dudzika. Z kolekcji Muzeum Krakowa (nr. inw. MHK-79/Xa). [#opisujemy: fotografia kolorowa, szopka pięciowieżowa, wieża środkowa z cebulastym hełmem, niższe wieże boczne w stylu gotyckim, wieże zewnętrzne wzorowane na wyższej wieży kościoła Mariackiego. Na podstawie ma miejsce scena z orszaku Lajkonika. Tylnia ściana wnęki jest ozdobiona malunkiem Wawelu. Pośrodku stoi chorąży ze sztandarem, a po jego bokach dwoje krakowian z buńczukami. Na zewnątrz, po lewej stronie stoją figurki w strojach szlacheckich (2 z buńczukami, 1 z biało-czerwonym proporczykiem), po prawej stronie stoi krakowska kapela. II kondygnacja posiada wnękę, w której mieści się Święta Rodzina. Dominuje kolor pomarańczowy i złoty]

Niższe kondygnacje szopki Zdzisława Dudzika z 1975 r. II nagroda w grupie szopek dużych. Z kolekcji Muzeum Krakowa (nr. inw. MHK-39/Xa). Fot. Jacek Kubiena. [#opisujemy: fotografia kolorowa. W I kondygnacji duża wnęka zaaranżowana na salę pałacową z ruchomymi kukiełkami: Herod (na tronie) i 2 innych królów. Po obu stronach wnęki zostały umieszczone bogato zdobione drzwi kasetonowe z rozetami, otoczone rzeźbionymi postaciami. Powyżej, w osi centralnej, Święta Rodzina. W arkadach figurki 2 Górali i Turonia]

Scenka ze Świętą Rodziną w szopce Zdzisława Dudzika z 1975 r. II nagroda w grupie szopek dużych. Z kolekcji Muzeum Krakowa (nr. inw. MHK-39/Xa). Fot. Jacek Kubiena. [#opisujemy: fotografia kolorowa. We wnęce Maryia z Dzieciątkiem Jezus i św. Józefem. Na zewnątrz (od lewej): góral z owieczką, góral z gwiazdą i Turoń]
Sprawdź w tym tygodniu
-
Zbigniew Glonek
Zbigniew Glonek urodził się w 1949 roku w podkrakowskich Mydlnikach. Wspomina, że pierwszy raz na pochód Lajkonika zabrała go mama: Mama dbała o to, bo rzeczywiście była taka piękna tradycja. Bywałem na rynku jako dziecko i powiem szczerze, nie dziwię się teraz tym małym, wspaniałym dzieciom, które otaczają mnie, bo rzeczywiście od
-
Zbigniew Grzech
Zbigniew Grzech urodził się 18 maja 1937 roku w Krakowie, na osiedlu Oficerskim. Wkrótce po jego urodzeniu rodzina przeniosła się do Cieszyna, z powodu pracy jego ojca w tamtejszej hucie. Gdy w 1939 roku wybuchła II wojna światowa, wrócili do Krakowa. Po wojnie zamieszkali na ul. Limanowskiego 9 w Podgórzu i tam mały Zbyszek chodził d
-
Witold Kawecki
Witold Kawecki urodził się w 1968 roku. W młodości mieszkał przy placu Wolnica. Pierwszy raz wziął udział w Konkursie Szopek Krakowskich jako 9-letni uczeń. Ma brata Tomasza, który również jest szopkarzem. Brał udział w Konkursach 8 razy (1977-1981, 1983, 1984 i 1988). Konkurował z innymi najpierw w grupie szopek młodzieżowych, a późni
-
Kazimierz Rozpędzik
Kazimierz Rozpędzik urodził się w 1964 roku. Mieszkał w Kryspinowie. Zaczął uczestniczyć w Konkursach Szopek Krakowskich jako 16-letni uczeń. Jego ojciec Janusz również był szopkarzem. Do tworzenia szopek Kazimierz zachęcił swoją młodą córkę Agnieszkę, która również brała udział w Konkursach. Wraz z nią uruchomił w rodzimym mieście pro
-
Roman Woźniak
Roman Woźniak urodził się w 1951 roku w Krzeszowie. Z zawodu ceramik. Zabłysnął w 1993 roku podczas swojej pierwszej edycji na Konkursie Szopek Krakowskich. Wykonał wówczas bardzo wyjątkową szopkę, która powstawała w więzieniu. Co ciekawe, została ona dopasowana do wymiarów stolika z jego celi. Szopka została poddana krytyce ze względu
-
Joanna i Piotr Stremeccy
Joanna i Piotr Stremeccy są rodzeństwem; Piotr urodził się w 1969 roku, a Joanna w 1972 roku. W młodości mieszkali przy ulicy Strzeleckiej. Brali udział w Konkursach Szopek Krakowskich już jako uczniowie, mają za sobą łącznie 11 edycji (1983, 1984, 1986, 1987, 1991-1996 i 1998). Wykonywali szopki duże i średnie. Są dwukrotnymi laureata