Anna i Rozalia Malik

Anna Malik urodziła się 9 lutego 1951 w Śremie, a Rozalia Malik, córka Anny i Jana 10 stycznia 1979 w Krakowie. Anna z zawodu jest rzeźbiarką, ale zajmuje się także malarstwem na szkle lub drewnie, które prezentowała na wielu wystawach autorskich. Rozalia jest uzdolniona muzycznie, śpiewa, pisze poezję, gra na instrumentach klawiszowych. Najbardziej czują się związane są z dzielnicą Śródmieście, gdzie długo mieszkały, ale także ze Zwierzyńcem, skąd wywodzi się ich rodzina. Mąż Anny jest synem Włodzimierza, syna Walentego jednego z pierwszych twórców szopek krakowskich, i on także kilka razy wziął udział w konkursie. Szopki zaczęły kleić pod wpływem rodzinnej atmosfery i od kilku lat wykonują je razem. Rozalia wspomina swojego dziadka Włodzimierza, który z okazji Bożego Narodzenia przedstawiał w domu teatrzyk jasełkowy. Od najmłodszych lat wraz z siostrami przyglądała się pracom dziadka. Pierwszą szopkę wykonała w wieku sześciu lat. Pomagała jej mama, która od lat zajmuje się rzeźbieniem w drewnie scen Bożego Narodzenia. Od 1984 roku rzeźbi lalki do szopek przygotowywanych przez córki – w kolejności: Weronikę, Cecylię, Justynę, Rozalię, Tereskę, Julię. Kilka razy w konkursie brały udział także wnuki Anny, więc już piąte pokolenie w tej rodzinie. Do dziś szopki wykonuje tylko Rozalia, która przygotowuje architekturę budowli, a figurki do nich rzeźbi Anna. Szopka jest utrzymywana w stylu tradycyjnym, wzorowana na gotyku. Od kilku lat organizują teatrzyk jasełkowy w tradycyjnej szopce krakowskiej, korzystając ze scenariusza dziadka Włodzimierza i pradziadka Walentego. Role męskie odgrywa ich kuzyn Andrzej Malik, również twórca szopek. Rozalia wykonała ponad 25 szopek konkursowych oraz wiele na zamówienie. Specjalizuje się w szopkach średnich. Miejscem ich wspólnej pracy jest duży stół w pokoju, przy którym od lat wszyscy przygotowywali szopki. Wykonują ją wyłącznie z tradycyjnych materiałów (od 2011 roku starają się nie używać nawet staniolu), aby kontynuować tradycję zapoczątkowaną przez pradziadka Walentego. Uważają, że w każdej szopce powinno być nawiązanie do wieży kościoła Mariackiego. Rozalia odnajduje inspirację najczęściej na cmentarzu Rakowickim, gdzie ma szczególną możliwość przyjrzenia się z bliska neogotyckim detalom. Elementy budowli wykonuje z tektury, a następnie okleja je kolorowym papierem. Kolorystyka jest w tonacji czerwieni, fioletu i złota. Ponadto w każdej z jej prac umieszcza kopułę kaplicy Zygmuntowskiej, ale podkreśla, że szopka nie jest wiernym odzwierciedleniem rzeczywistości, lecz fantazją architektoniczną. Spacerując po Krakowie szkicuje detale, szczególnie witraże, które przenosi później do swoich prac. Kukiełki Lajkonika i Pana Twardowskiego są stałymi elementami ich szopek. Anna w swoich rzeźbach nawiązuje także do postaci lub wydarzeń historycznych oraz świata polityki. W 2009 roku w ich szopce zostały umieszczone kukiełki przedstawiające Władimira Putina i Baraka Obamę, a w innej kandydaci na prezydenta Krakowa. Wszystkie szopki są podświetlane, ale niezmechanizowane. To figurki, które są charakterystyczne dla ich twórczości pełnią rolę kukiełek z dawnych teatrzyków jasełkowych. Ich szopki znajdują się w zbiorach w Polsce i zagranicą we Francji, Niemczech, Włoszech, Norwegii, Stanach Zjednoczonych, Australii. Ich prace były wielokrotnie nagradzane lub zdobywały wyróżnienie w kategorii szopek dużych lub średnich.

W 2011 roku Anna otrzymała wraz z córką Rozalią nagrodę imienia dyrektora Muzeum Historycznego Miasta Krakowa Jerzego Dobrzyckiego za kultywowanie tradycji oraz szczególne rękodzielnicze wykonanie postaci rzeźbionych o wysokich walorach artystycznych.

W 2020 roku Anna Malik otrzymała nagrodę im. Anny Szałapak w związku z jej działalnością artystyczną i upowszechnianiem tradycji szopkarskiej. W tym samym roku jej córka Rozalia otrzymała Stypendium Twórcze Miasta Krakowa. W 2021 roku Anna i Rozalia Malik wzięły udział w tworzeniu dekoracji Sali Cynowej (szopki wielkich rozmiarów, do której wnętrza może wejść zwiedzający) w Pałacu Krzysztofory w ramach wystawy „Kraków od początku, bez końca”.

Anna Malik została odznaczona odznaką honorową „Zasłużony dla Kultury Polskiej” (2022).

Biogram na podstawie tekstu Magdaleny Kwiecińskiej, „Portrety twórców szopek krakowskich” oraz publikacji „Konkursy Szopek Krakowskich 1937 – 2017”, Kraków 2017.