Jan Bieda
Dane
-
Kategoria i tagi:
-
Imiona i nazwisko:
Jan Bieda
-
Daty życia:
1951-1997
-
Dzielnica:
3
-
Adres:
ul. Ugorek, Kraków
Jan Bieda urodził się w 1951 roku. Mieszkał przy ulicy Ugorek i Rydygiera. Był technikiem budowlanym, z zawodu rzemieślnikiem. W Konkursach Szopek Krakowskich zaczął uczestniczyć w 1983 roku, w czym towarzyszyli mu synowie: Bartłomiej, a później bliźniacy Jakub i Mateusz, urodzeni w 1984 roku. W swoich dziełach próbował poszukiwać nowych form. Żywo reagował na ówczesne sytuacje polityczno-społeczne. Szopka z 1986 roku była ostrzeżeniem przed niebezpieczeństwem płynącym ze skażenia środowiska naturalnego przez przemysł. W szopce z 1995 roku poza zastosowaniem zabiegu polegającego na postawieniu małych wieżyczek pod kątem, przez co szopka stawała się atrakcyjniejsza do oglądania od boku, umieścił prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego w kołysce, w towarzystwie postaci i atrybutów (sznur i czapka z piór) nawiązujących do Wesela Wyspiańskiego. Rok później przedstawił szopkę, w której można było odnaleźć postać Stańczyka, przed którym przedstawiciele przeciwstawnych frakcji politycznych przeciągali linę. Uczestniczył w Konkursie Szopek Krakowskich 10 razy (1983-1989, 1993, 1995 i 1996). Z jego warsztatu wychodziły przede wszystkim szopki małe, ale też miniaturowe, średnie i duże. Był jednokrotnym laureatem I nagrody (1995 za szopkę dużą), dwukrotnym II nagrody (1986 za miniaturę i 1988 za małą szopkę) oraz trzykrotnym III nagrody (1984, 1993 i 1996 za małe szopki). Trzy szopki Jana Biedy znajdują się w zbiorach Muzeum Krakowa. Jedna z nich była obecna na zagranicznej wystawie w Paryżu (1990-1991). Zmarł w 1997 roku.
Opis na podstawie pracy Anny Szałapak Szopka Krakowska jako zjawisko folkloru krakowskiego na tle szopki europejskiej i materiałów archiwalnych Muzeum Krakowa.
Bibliografia (2)
Galeria
Jan Bieda z synami podczas 54 edycji Konkursu Szopek Krakowskich w 1996 roku.
Szopka Jana Biedy z 1986 r. Z kolekcji Muzeum Krakowa (nr. inw. MHK-161/Xa). [#opisujemy: fotografia kolorowa, miniaturowa szopka krakowska, trójwieżowa, wieża środkowa wzorowana na Bramie Floriańskiej, wieże boczne w formie kominów. Na podstawie, między dwoma budyneczkami przypominającymi prezbiterium kościoła Franciszkanów, znajduje się wnęka ze scenką mieszczącą Świętą Rodzinę w towarzystwie Trzech Króli i pasterza z owieczką. U podstawy wieży środkowej znajdują się dwaj aniołowie z trąbami. Dominuje kolor czerwony, zielony i srebrny]
opka Jana Biedy z 1988 r. II nagroda w grupie szopek małych. Z kolekcji Muzeum Krakowa (nr. inw. MHK-182/Xa). Fot. Jacek Kubiena. [#opisujemy: fotografia kolorowa, mała szopka krakowska, trójwieżowa, wieża środkowa przypomina wyższą wieżę kościoła Mariackiego, boczne wieże zwieńczone złotymi hełmami. We wnęce podstawy została umieszczona postać Stańczyka przy okrągłym stoliku. Powyżej scena adoracji Dzieciątka Jezus]
Szopka Jana Biedy z 1995 r. I nagroda w grupie szopek małych. Z kolekcji Muzeum Krakowa (nr. inw. MHK-212/Xa). Fot. Jacek Kubiena. [#opisujemy: fotografia kolorowa, mała szopka krakowska, wielowieżowa, wieża środkowa wzorowana na wyższej wieży kościoła Mariackiego, wieże boczne wzorowane na wieży zygmuntowskiej. I kondygnacja, wraz z czterema wieżyczkami na przedzie, wzorowana na architekturze kościoła św. Józefa na Podgórzu. Centralnie, na podwyższeniu, pod kopułą znajduje się Święta Rodzina i 3 Króli. Na podstawie grupa figurek: Lajkonik, rabin, postać klęcząca, Aleksander Kwaśniewski (w kołysce), Józef Oleksy, postać w czerwonym stroju, postać w czarnej pelerynie]
Widok pod kątem na szopkę Jana Biedy z 1995 r. I nagroda w grupie szopek małych. Z kolekcji Muzeum Krakowa (nr. inw. MHK-212/Xa). Fot. Jacek Kubiena.
Scenka z szopki Jana Biedy. I nagroda w grupie szopek małych podczas 53 Konkursu Szopek Krakowskich w 1995 roku. Z kolekcji Muzeum Krakowa (nr. inw. MHK-212/Xa). Fot. Jacek Kubiena. [#opisujemy: fotografia kolorowa, grupa 6 figurek (od lewej strony): rabin, postać klęcząca, postać w okularach, Aleksander Kwaśniewski (w żłobku, z koroną na głowie, berłem i złotym jabłkiem w rękach), postać w czarnej pelerynie i postać w czerwonym stroju]
Sprawdź w tym tygodniu
-
Walenty Nalepa
Podmajstrzy murarski. Pochodził ze Zwierzyńca, gdzie zamieszkiwał w domu przy ulicy Księcia Józefa. Lajkonikiem po raz pierwszy został w 1916 roku. Miało to miejsce po rocznej przerwie w przeprowadzaniu pochodu związanej z sytuacją wojenną. Nalepa służył w tym czasie w austro-węgierskiej jednostce wojskowej stacjonującej w Witkowicach,
-
Wojciech Rożek
Urodził się w dniu 13 kwietnia 1951 roku w Krakowie. Dołączył do orszaku w 1997 roku jako muzyk kapeli Mlaskoty grający na tubie. Następnie przez kilka lat wędrował z orszakiem w stroju Tatara i włóczka. Ostatni raz stan zdrowia pozwolił Wojciechowi Rożkowi uczestniczyć w pochodzie w 2019 roku. Pochodził z Krakowa, lecz doświadczenie m
-
Zbigniew Glonek
Zbigniew Glonek urodził się w 1949 roku w podkrakowskich Mydlnikach. Wspomina, że pierwszy raz na pochód Lajkonika zabrała go mama: Mama dbała o to, bo rzeczywiście była taka piękna tradycja. Bywałem na rynku jako dziecko i powiem szczerze, nie dziwię się teraz tym małym, wspaniałym dzieciom, które otaczają mnie, bo rzeczywiście od
-
Zbigniew Grzech
Zbigniew Grzech urodził się 18 maja 1937 roku w Krakowie, na osiedlu Oficerskim. Wkrótce po jego urodzeniu rodzina przeniosła się do Cieszyna, z powodu pracy jego ojca w tamtejszej hucie. Gdy w 1939 roku wybuchła II wojna światowa, wrócili do Krakowa. Po wojnie zamieszkali na ul. Limanowskiego 9 w Podgórzu i tam mały Zbyszek chodził d
-
Witold Kawecki
Witold Kawecki urodził się w 1968 roku. W młodości mieszkał przy placu Wolnica. Pierwszy raz wziął udział w Konkursie Szopek Krakowskich jako 9-letni uczeń. Ma brata Tomasza, który również jest szopkarzem. Brał udział w Konkursach 8 razy (1977-1981, 1983, 1984 i 1988). Konkurował z innymi najpierw w grupie szopek młodzieżowych, a późni
-
Kazimierz Rozpędzik
Kazimierz Rozpędzik urodził się w 1964 roku. Mieszkał w Kryspinowie. Zaczął uczestniczyć w Konkursach Szopek Krakowskich jako 16-letni uczeń. Jego ojciec Janusz również był szopkarzem. Do tworzenia szopek Kazimierz zachęcił swoją młodą córkę Agnieszkę, która również brała udział w Konkursach. Wraz z nią uruchomił w rodzimym mieście pro