Opowiedz mi miasto

Roman Woźniak

Dane

  • Kategoria i tagi:

    osoby
  • Imiona i nazwisko:

    Roman Woźniak

  • Daty życia:

    1951-teraz

  • Adres:

    ul. Dauna

Roman Woźniak urodził się w 1951 roku w Krzeszowie. Z zawodu ceramik. Zabłysnął w 1993 roku podczas swojej pierwszej edycji na Konkursie Szopek Krakowskich. Wykonał wówczas bardzo wyjątkową szopkę, która powstawała w więzieniu. Co ciekawe, została ona dopasowana do wymiarów stolika z jego celi. Szopka została poddana krytyce ze względu na odbieganie od tradycyjnego wyglądu szopek krakowskich – była niesymetryczna. Wyróżniało ją bogactwo nawiązań do architektury Krakowa i dziesiątki figurek, które autor zrobił z przeżutego chleba. Przedstawiają rozmaite postaci, w tym i te znane z lokalnych legend. W 1995 roku wykonał szopkę, która znów cechowała się mnogością figurek. Były to postaci znane ze świata krakowskiej kultury (Krzysztof Penderecki, Tadeusz Kantor), które były umiejscowione w sławnych miejscach związanych z elitą intelektualną miasta (Piwnica pod Baranami). Pojawiły się też osoby związane z polityką i ponownie postaci z legend. W 1996 roku w Sztokholmie odbyła się wystawa krakowskich szopek, na potrzeby której Państwowe Muzeum Historyczne w Sztokholmie zleciło Romanowi Woźniakowi wykonanie szopki w stylu krakowskim, ale zawierającej cechy architektury Sztokholmu i ogólnie nawiązującej do Szwecji. Woźniak został zauważony przez dwóch pracowników Muzeum w Sztokholmie (Maciej Głowacki i Ing-Marie Munktell) podczas Konkursu w 1994 roku. Na czas trwania wystawy otrzymał przepustkę z zakładu karnego, a finalnie został przedwcześnie zwolniony. Szopkę budował już w celi na podstawie otrzymanych zdjęć. Posiadała trzy wieże: telewizyjną Kaknästornet (środkowa), Stadshuset (lewa strona) i Riddarholmskyrkan (prawa strona). Wieża środkowa wznosiła się z Zamku Królewskiego. Poza tym posiadała mnóstwo figurek i innych elementów nawiązujących do miasta i historii kraju. Niestety została zniszczona w 1999 roku przez nowe władze Muzeum. Rok później Ing-Marie Munktell została dyrektorem muzeum Gustavianum w Uppsali, gdzie rozpoczęła organizować wystawy szopek krakowskich. Na edycję z 2003 roku zleciła artyście wykonanie podobnej szopki, co sztokholmska, tyle że nawiązującej tym razem do Uppsali. W nowej szopce pojawiły się między innymi wieże miejscowej katedry czy budynek samego Gustavianum. Druga szopka sztokholmska powstała w 2008 roku na zlecenie Leszka Aksamita, który prowadzi w tym mieście sklep PolFood. Jest to dzieło znacząco odbiegające od pierwszej wersji. O kolejną szopkę poprosiła Romana Woźniaka szwedzka gmina Ekeroe w 2013 roku.

Z czasem zastąpił tekturę plastikiem PCV, który jest lżejszy i trwalszy, a figurki wykonuje z modeliny. Część jego szopek jest mechaniczna i zelektryfikowana. W Konkursach Szopek Krakowskich brał udział do tej pory (2021 r. red.) 15 razy (1993-1995, 1997, 1998, 2000-2002, 2004, 2006, 2009, 2015, 2017-2019). Tworzy głównie szopki duże, lecz pojawiła się też szopka średnia. Jest jednokrotnym laureatem I nagrody (1994), pięciokrotnie II nagrody (1993, 1998, 2002, 2018, 2022) i jednokrotnym III nagrody (2009).  Otrzymał także trzy wyróżnienia (2004, 2006 i 2017). Jego prace są bardzo cenione. Przy wykonaniu mechanizmów do szopek współpracuje z Jarosławem Magierowskim. Dwie szopki Romana Woźniaka znajdują się w zbiorach Muzeum Krakowa. Szopkę z 1995 roku zakupiła Telekomunikacja Polska, a wiele innych zasiliło prywatne kolekcje.

W 2021 roku wziął udział w tworzeniu dekoracji Sali Cynowej (szopki wielkich rozmiarów, do której wnętrza może wejść zwiedzający) w Pałacu Krzysztofory w ramach wystawy „Kraków od początku, bez końca”.

Opis na podstawie pracy Anny Szałapak Szopka Krakowska jako zjawisko folkloru krakowskiego na tle szopki europejskiej, Michała Dzieciaszka Nowe wcielenie Szopki Sztokholmskiej, PoloniaInfo [online] w: https://www.poloniainfo.se/artykul.php?id=1116 [dostęp: 02-08-2021], Daniela Zyśka Szwecja: szopki krakowskie na wystawie w Sztokholmie, Portal dzieje.pl [online] w: https://dzieje.pl/dziedzictwo-kulturowe/szopki-krakowskie-na-wystawie-w-sztokholmie [dostęp: 02-08-2021] i materiałów archiwalnych Muzeum Krakowa.

Wideo

Aktualności

Sprawdź w tym tygodniu

  • Walenty Nalepa

    Podmajstrzy murarski. Pochodził ze Zwierzyńca, gdzie zamieszkiwał w domu przy ulicy Księcia Józefa. Lajkonikiem po raz pierwszy został w 1916 roku. Miało to miejsce po rocznej przerwie w przeprowadzaniu pochodu związanej z sytuacją wojenną. Nalepa służył w tym czasie w austro-węgierskiej jednostce wojskowej stacjonującej w Witkowicach,

                            
  • Wojciech Rożek

    Urodził się w dniu 13 kwietnia 1951 roku w Krakowie. Dołączył do orszaku w 1997 roku jako muzyk kapeli Mlaskoty grający na tubie. Następnie przez kilka lat wędrował z orszakiem w stroju Tatara i włóczka. Ostatni raz stan zdrowia pozwolił Wojciechowi Rożkowi uczestniczyć w pochodzie w 2019 roku. Pochodził z Krakowa, lecz doświadczenie m

                            
  • Zbigniew Glonek

    Zbigniew Glonek urodził się w 1949 roku w podkrakowskich Mydlnikach. Wspomina, że pierwszy raz na pochód Lajkonika zabrała go mama: Mama dbała o to, bo rzeczywiście była taka piękna tradycja. Bywałem na rynku jako dziecko i powiem szczerze, nie dziwię się teraz tym małym, wspaniałym dzieciom, które otaczają mnie, bo rzeczywiście od

                            
  • Zbigniew Grzech

    Zbigniew Grzech urodził się 18 maja 1937 roku w Krakowie, na osiedlu Oficerskim. Wkrótce po jego urodzeniu rodzina przeniosła się do Cieszyna, z powodu  pracy jego ojca w tamtejszej hucie. Gdy w 1939 roku wybuchła II wojna światowa, wrócili do Krakowa. Po wojnie zamieszkali na ul. Limanowskiego 9 w Podgórzu i tam mały Zbyszek chodził d

                            
  • Witold Kawecki

    Witold Kawecki urodził się w 1968 roku. W młodości mieszkał przy placu Wolnica. Pierwszy raz wziął udział w Konkursie Szopek Krakowskich jako 9-letni uczeń. Ma brata Tomasza, który również jest szopkarzem. Brał udział w Konkursach 8 razy (1977-1981, 1983, 1984 i 1988). Konkurował z innymi najpierw w grupie szopek młodzieżowych, a późni

                            
  • Kazimierz Rozpędzik

    Kazimierz Rozpędzik urodził się w 1964 roku. Mieszkał w Kryspinowie. Zaczął uczestniczyć w Konkursach Szopek Krakowskich jako 16-letni uczeń. Jego ojciec Janusz również był szopkarzem. Do tworzenia szopek Kazimierz zachęcił swoją młodą córkę Agnieszkę, która również brała udział w Konkursach. Wraz z nią uruchomił w rodzimym mieście pro