Roman Woźniak
Dane
-
Kategoria i tagi:
-
Imiona i nazwisko:
Roman Woźniak
-
Daty życia:
1951-teraz
-
Adres:
ul. Dauna
Roman Woźniak urodził się w 1951 roku w Krzeszowie. Z zawodu ceramik. Zabłysnął w 1993 roku podczas swojej pierwszej edycji na Konkursie Szopek Krakowskich. Wykonał wówczas bardzo wyjątkową szopkę, która powstawała w więzieniu. Co ciekawe, została ona dopasowana do wymiarów stolika z jego celi. Szopka została poddana krytyce ze względu na odbieganie od tradycyjnego wyglądu szopek krakowskich – była niesymetryczna. Wyróżniało ją bogactwo nawiązań do architektury Krakowa i dziesiątki figurek, które autor zrobił z przeżutego chleba. Przedstawiają rozmaite postaci, w tym i te znane z lokalnych legend. W 1995 roku wykonał szopkę, która znów cechowała się mnogością figurek. Były to postaci znane ze świata krakowskiej kultury (Krzysztof Penderecki, Tadeusz Kantor), które były umiejscowione w sławnych miejscach związanych z elitą intelektualną miasta (Piwnica pod Baranami). Pojawiły się też osoby związane z polityką i ponownie postaci z legend. W 1996 roku w Sztokholmie odbyła się wystawa krakowskich szopek, na potrzeby której Państwowe Muzeum Historyczne w Sztokholmie zleciło Romanowi Woźniakowi wykonanie szopki w stylu krakowskim, ale zawierającej cechy architektury Sztokholmu i ogólnie nawiązującej do Szwecji. Woźniak został zauważony przez dwóch pracowników Muzeum w Sztokholmie (Maciej Głowacki i Ing-Marie Munktell) podczas Konkursu w 1994 roku. Na czas trwania wystawy otrzymał przepustkę z zakładu karnego, a finalnie został przedwcześnie zwolniony. Szopkę budował już w celi na podstawie otrzymanych zdjęć. Posiadała trzy wieże: telewizyjną Kaknästornet (środkowa), Stadshuset (lewa strona) i Riddarholmskyrkan (prawa strona). Wieża środkowa wznosiła się z Zamku Królewskiego. Poza tym posiadała mnóstwo figurek i innych elementów nawiązujących do miasta i historii kraju. Niestety została zniszczona w 1999 roku przez nowe władze Muzeum. Rok później Ing-Marie Munktell została dyrektorem muzeum Gustavianum w Uppsali, gdzie rozpoczęła organizować wystawy szopek krakowskich. Na edycję z 2003 roku zleciła artyście wykonanie podobnej szopki, co sztokholmska, tyle że nawiązującej tym razem do Uppsali. W nowej szopce pojawiły się między innymi wieże miejscowej katedry czy budynek samego Gustavianum. Druga szopka sztokholmska powstała w 2008 roku na zlecenie Leszka Aksamita, który prowadzi w tym mieście sklep PolFood. Jest to dzieło znacząco odbiegające od pierwszej wersji. O kolejną szopkę poprosiła Romana Woźniaka szwedzka gmina Ekeroe w 2013 roku.
Z czasem zastąpił tekturę plastikiem PCV, który jest lżejszy i trwalszy, a figurki wykonuje z modeliny. Część jego szopek jest mechaniczna i zelektryfikowana. W Konkursach Szopek Krakowskich brał udział do tej pory (2023 r. red.) 17 razy (1993-1995, 1997, 1998, 2000-2002, 2004, 2006, 2009, 2015, 2017-2019, 2022-2023). Tworzy głównie szopki duże, lecz pojawiła się też szopka średnia. Jest jednokrotnym laureatem I nagrody (1994), pięciokrotnie II nagrody (1993, 1998, 2002, 2018, 2022) i jednokrotnym III nagrody (2009). Otrzymał także trzy wyróżnienia (2004, 2006 i 2017). Jego prace są bardzo cenione. Przy wykonaniu mechanizmów do szopek współpracuje z Jarosławem Magierowskim. Dwie szopki Romana Woźniaka znajdują się w zbiorach Muzeum Krakowa. Szopkę z 1995 roku zakupiła Telekomunikacja Polska, a wiele innych zasiliło prywatne kolekcje.
W 2021 roku wziął udział w tworzeniu dekoracji Sali Cynowej (szopki wielkich rozmiarów, do której wnętrza może wejść zwiedzający) w Pałacu Krzysztofory w ramach wystawy „Kraków od początku, bez końca”.
Opis na podstawie pracy Anny Szałapak Szopka Krakowska jako zjawisko folkloru krakowskiego na tle szopki europejskiej, Michała Dzieciaszka Nowe wcielenie Szopki Sztokholmskiej, PoloniaInfo [online] w: https://www.poloniainfo.se/artykul.php?id=1116 [dostęp: 02-08-2021], Daniela Zyśka Szwecja: szopki krakowskie na wystawie w Sztokholmie, Portal dzieje.pl [online] w: https://dzieje.pl/dziedzictwo-kulturowe/szopki-krakowskie-na-wystawie-w-sztokholmie [dostęp: 02-08-2021] i materiałów archiwalnych Muzeum Krakowa.
Bibliografia (2)
Galeria
Roman Woźniak pod Pomnikiem Mickiewicza na 67 edycji Konkursu Szopek Krakowskich w 2009 roku. Fot. Anna Gawrońska
Szopka Romana Woźniaka z 1993 r. Z kolekcji Muzeum Krakowa (nr. inw. MHK-203/Xa). [#opisujemy: fotografia kolorowa, duża szopka krakowska, niesymetryczna, dwuwieżowa, lewa wieża wzorowana na wieży Zegarowej, prawa wieża wzorowana na wyższej wieży kościoła Mariackiego. Szopkę można podziwiać z 3 stron. Konstrukcja jest bardzo skomplikowana, składa się w wielu elementów architektury miasta Krakowa. U samego dołu widoczny jest fragment Barbakanu. Powyżej można rozpoznać Bramę Floriańską, wieżę Srebrnych Dzwonów i kościół św. Wojciecha. Pod zegarem wieży Zegarowej widać kaplicę Zygmuntowską. Poza tym elewacja I kondygnacja składa się z fasad krakowskich kamienic. Szopka posiada dużą liczbę figurek. W samym centrum mieści się Święta Rodzina. Do najbardziej rozpoznawalnych należą: Wanda co nie chciała Niemca, Janosik, Pan Twardowski, Stańczyk, Smok Wawelski. Z wieży Zegarowej wychyla się Kopernik, a z wieży kościoła Mariackiego hejnalista. Szopka wielobarwna, naśladuje kolory oryginalnych budowli]
Zbliżenie na przód szopki Romana Woźniaka z 1993 r. Z kolekcji Muzeum Krakowa (nr. inw. MHK-203/Xa). Fot. Jacek Kubiena. [#opisujemy: fotografia kolorowa. Na parterze znajduje się Barbakan, a przed nim siedzą dwie kobiety z koszami i dwa psy (po lewej stronie), a także Pan Twardowski z mnichem (po prawej stronie). Na Barbakanie stoi rycerz z mieczem i tarczą, który tryumfuje nad pokonanym diabłem. Po jego prawej stronie widać błazna. Powyżej z kazalnicy ksiądz głosi kazanie (Piotr Skarga?). Nad kazalnicą wisi herb miasta Krakowa. W centrum kolejnej kondygnacji mieści się Święta Rodzina. Spoglądają na nią z poniżej kuchcik i góral. Po lewej stronie stoi rycerz ze sztandarem, a po prawej Stańczyk]
Zbliżenie na lewy bok szopki Romana Woźniaka z 1993 r. Z kolekcji Muzeum Krakowa (nr. inw. MHK-203/Xa). Fot. Jacek Kubiena. [#opisujemy: fotografia kolorowa. W centrum parteru jest widoczna fasada pałacu Zbaraskich (Potockich). Pod arkadami stoi dziejopisarz w stroju mnicha z kałamarzem, a obok niego leży księga. Po lewej stronie stoi kat z toporem w czerwonym stroju. Z okna wieży Srebrnych Dzwonów wychyla się postać w białym nocnym stroju. Obok niego stoi Wanda co nie chciała Niemca. Nad katem, z małej wieżyczki wygląda strażnik z halabardą. Ponad nim siedzi więzień z kulą u nogi. W arkadowej wnęce obok niego malarz maluje obraz. Powyżej na balkoniku gra kapela muzyczna, w której znajduje się Janosik]
Szopka Romana Woźniaka z 1994 r. I nagroda w grupie szopek dużych. Z kolekcji Muzeum Krakowa (nr. inw. MHK-210/Xa). [#opisujemy: fotografia kolorowa, duża szopka krakowska, wielowieżowa, wieża środkowa wzorowana na wyższej wieży kościoła Mariackiego, lewa wyższa wieża boczna wzorowana na wieży ratuszowej, prawa wyższa wieża trudna do identyfikacji, pozostałe cztery niższe wieże zwieńczone barokowymi hełmami. Szopka opiera się na przenośnym stoliku. Z poziomu gruntu na podstawę prowadzą schody z herbem miasta Krakowa. Na schodach stoją figurki: Trzech Króli, Żyda, huzara, Jaruzelskiego, śmierci, diabła, anioła, postaci w kapeluszu i króla Heroda. Po lewej stronie podstawy stoją artyści z "Piwnicy pod Baranami". Do góry prowadzą schody podpisane "do piekła". Schody z prawej strony prowadzą "do nieba". Na II kondygnacji, pod kopułą, tańczą 4 pary. Nad kopułą na małej platformie mieści się Święta Rodzina. Szopka została zaopatrzona w dziesiątki figurek postaci ze świata kultury, historii, legend i polityki]
Szopka Sztokholmska Romana Woźniaka z 1996 r. [#opisujemy: fotografia kolorowa, szopka trójwieżowa, wieża środkowa wzorowana na wieży telewizyjnej Kaknästornet, lewa wieża wzorowana na wieży ratuszowej (Stadshuset), prawa wieża wzorowana na wieży kościoła na Riddarholmen. Pod podstawą szopki znajdują się 3 scenki prezentujące łódź wikingów, tonący statek i korowód postaci. Sama podstawa jest zdobiona szerokim motywem złożonym z charakterystycznych budowli Sztokholmu. Powyżej tłoczy się dziesiątki postaci historycznych i ze świata polityki. Wieża środkowa wznosi się za dachu Zamku Królewskiego. Szopka wielobarwna]
Wideo
Sprawdź w tym tygodniu
-
Walenty Nalepa
Podmajstrzy murarski. Pochodził ze Zwierzyńca, gdzie zamieszkiwał w domu przy ulicy Księcia Józefa. Lajkonikiem po raz pierwszy został w 1916 roku. Miało to miejsce po rocznej przerwie w przeprowadzaniu pochodu związanej z sytuacją wojenną. Nalepa służył w tym czasie w austro-węgierskiej jednostce wojskowej stacjonującej w Witkowicach,
-
Wojciech Rożek
Urodził się w dniu 13 kwietnia 1951 roku w Krakowie. Dołączył do orszaku w 1997 roku jako muzyk kapeli Mlaskoty grający na tubie. Następnie przez kilka lat wędrował z orszakiem w stroju Tatara i włóczka. Ostatni raz stan zdrowia pozwolił Wojciechowi Rożkowi uczestniczyć w pochodzie w 2019 roku. Pochodził z Krakowa, lecz doświadczenie m
-
Zbigniew Glonek
Zbigniew Glonek urodził się w 1949 roku w podkrakowskich Mydlnikach. Wspomina, że pierwszy raz na pochód Lajkonika zabrała go mama: Mama dbała o to, bo rzeczywiście była taka piękna tradycja. Bywałem na rynku jako dziecko i powiem szczerze, nie dziwię się teraz tym małym, wspaniałym dzieciom, które otaczają mnie, bo rzeczywiście od
-
Zbigniew Grzech
Zbigniew Grzech urodził się 18 maja 1937 roku w Krakowie, na osiedlu Oficerskim. Wkrótce po jego urodzeniu rodzina przeniosła się do Cieszyna, z powodu pracy jego ojca w tamtejszej hucie. Gdy w 1939 roku wybuchła II wojna światowa, wrócili do Krakowa. Po wojnie zamieszkali na ul. Limanowskiego 9 w Podgórzu i tam mały Zbyszek chodził d
-
Witold Kawecki
Witold Kawecki urodził się w 1968 roku. W młodości mieszkał przy placu Wolnica. Pierwszy raz wziął udział w Konkursie Szopek Krakowskich jako 9-letni uczeń. Ma brata Tomasza, który również jest szopkarzem. Brał udział w Konkursach 8 razy (1977-1981, 1983, 1984 i 1988). Konkurował z innymi najpierw w grupie szopek młodzieżowych, a późni
-
Kazimierz Rozpędzik
Kazimierz Rozpędzik urodził się w 1964 roku. Mieszkał w Kryspinowie. Zaczął uczestniczyć w Konkursach Szopek Krakowskich jako 16-letni uczeń. Jego ojciec Janusz również był szopkarzem. Do tworzenia szopek Kazimierz zachęcił swoją młodą córkę Agnieszkę, która również brała udział w Konkursach. Wraz z nią uruchomił w rodzimym mieście pro