Andrzej Malik

Andrzej Malik urodził się 10 listopada 1990 w Krakowie. Dzieciństwo spędził na Zwierzyńcu. Ukończył studia z zakresu architektury i etnologii. Pierwszą szopkę wykonał w wieku dziesięciu lat pod wpływem rodzinnej tradycji, ale dopiero od kilku lat tworzy systematycznie, co stało się jego pasją. W jego rodzinie tradycja ta istnieje od kilku pokoleń. Wspomina, że w dzieciństwie ojciec uczył go rzemiosła od podstaw. Po raz pierwszy samodzielnie wykonał szopkę z pudełek po herbacie, które okleił staniolem, a figurki wykonał z modeliny. Pamięta, że konstrukcja ta zawierała trzy wieże i motywy kwiatowe w dolnej kondygnacji. Z perspektywy czasu żartuje, że była to „mniej rozbudowana, dziecięca wersja taty szopki” i dodaje, że to właśnie one były dla niego obiektami do inspiracji. Szopkę, którą wykonał będąc już na studiach architektonicznych uważa za wyjątkową, ponieważ zrealizował do niej specjalnie projekt. Nie ukrywa, że studia pomagają mu w konstruowaniu i wyobraźni przestrzennej. Charakterystyczne dla jego prac jest bogata kolorystyka i mało detali. Intencją jego jest, aby odbiorca skupił uwagę na kompozycji całego dzieła. Wszystkie ozdoby wykonuje własnoręcznie. W szopce obok figurek nawiązujących do opowieści biblijnej umieszcza również postacie z legend krakowskich (Lajkonik, Pan Twardowski). Jest wszechstronnie uzdolniony i nie ukrywa, że czuje się artystą. W wolnych chwilach rysuje, maluje akwarelami, podejmował także próby w rzeźbie. Ponadto pisze prozę i grał na gitarze. Wraz ze stryjecznymi siostrami Rozalią i Cecylią w okresie bożonarodzeniowym przedstawia teatrzyk jasełkowy. Szopki wykonuje w kuchni przy wspólnym stole z tatą. Do dziś tata pomaga mu z elementami mechanicznymi w szopce, lecz resztę prac wykonuje już samodzielnie. Specjalizuje się w szopkach małych, ale czasami wykonuje także szopki średnie i duże. Czuje się w obowiązku podtrzymywania tradycji rodzinnej, co tym bardziej motywuje go do pracy. Twierdzi, że dekoracja szopki jest jak gorset krakowski. Najbardziej ceni gotyk i uważa, że smukłość tego stylu jest odpowiednia dla szopki krakowskiej. Szczególnie ceni detale z wieży kościoła Mariackiego lub przypory oraz kopułę Zygmuntowską. Stara się umieszczać dużo witraży, aby światło z wewnątrz mogło przebijać przez ażurowe ozdoby, do których inspirację czerpie z dzieł Stanisława Wyspiańskiego. Stosuje kolorystykę przede wszystkim w odcieniach fioletów i złota. Szopki są podświetlane i czasami zmechanizowane. Nie uważa, że każda szopka powinna posiadać mechanizmy, podkreśla natomiast wagę jej architektury. Wykonał już około dwudziestu szopek, a niektóre z nich są w zbiorach w Polsce i w Niemczech. Uczestniczy w konkursach niemal nieustannie od 1995 roku.

W 2020 roku Andrzej Malik otrzymał Stypendium Twórcze Miasta Krakowa. W 2021 roku wykonał szopkę inspirowaną architekturą zabytków Rzeszowa, która stała się darem prof. Andrzeja Urbanika dla tego miasta i została zaprezentowana na rzeszowskim Rynku. W tym samym roku wziął udział w tworzeniu dekoracji Sali Cynowej (szopki wielkich rozmiarów, do której wnętrza może wejść zwiedzający) w Pałacu Krzysztofory w ramach wystawy „Kraków od początku, bez końca”.

Biogram na podstawie tekstu Magdaleny Kwiecińskiej, „Portrety twórców szopek krakowskich”, Kraków 2012 oraz publikacji „Konkursy Szopek Krakowskich 1937 – 2017”, Kraków 2017.