Justyna Łukaszewska-Haberkowa

„Uprawianie koronczarstwa jest moją wewnętrzną, bardzo głęboką potrzebą” – wyznaje Justyna Łukaszewska-Haberkowa. „To jest mój imperatyw kategoryczny.” Urodziła się w 1978 roku w Krakowie. Z wykształcenia jest filologiem klasycznym i historykiem kultury, doktorem habilitowanym historii. Pracuje w Akademii Ignatianum w Krakowie. Zajmuje się historią zakonu jezuitów i zagadnieniami kulturoznawczymi, w tym problemem niematerialnego dziedzictwa kulturowego.
Pochodzi z twórczej rodziny, w której kobiety od pokoleń zajmują się szyciem, haftem, robieniem na drutach. Jak podkreśla, „wykonywanie czegoś w rękach stanowiło naturalny element życia w moim domu rodzinnym”. Ale jednym tchem dopowiada, że niewiele byłaby w stanie zrobić, gdyby nie stałe wsparcie jej męża. Odziedziczonych po babci nici nie zużywa do własnych prac, lecz skrzętnie przechowuje je z powodów sentymentalnych. Kalki ze starymi wzorami, otrzymanymi
od pań, które robiły koronki przed wojną i po niej, przechowuje jako swoiste precjoza. Z Warsztatami Rękodzieła Artystycznego „Czar nici” po raz pierwszy zetknęła się w latach dziewięćdziesiątych, będąc jeszcze na studiach. Przychodziła na zajęcia prowadzone przez Jadwigę Węgorek przy ul. Krowoderskiej i była wówczas najmłodsza w grupie. Często na spotkaniach bywała także Olga Szerauc. Pierwszą samodzielnie wykonaną przez Justynę Łukaszewską-Haberkową koronkę klockową, choć daleką od doskonałości, pieczołowicie przechowuje jej mama, której praca ta co roku służy jako serwetka pod opłatek wigilijny.

Na warsztaty koronki klockowej powróciła po latach, po przerwie spowodowanej licznymi obowiązkami rodzinnymi i zawodowymi. Prawdziwą przyjemność sprawia jej twórcze podejście do koronczarstwa, własne interpretacje koronek, rysowanie własnych wzorów, poszukiwanie nowych pomysłów zastosowań, materiałów. Lubi, kiedy wykonane przez nią prace żyją, stanowiąc element dekoracji domu. Przez wiele lat codziennie pracowała przy stole, na którym leżał obrus wykończony koronką klockową, którą samodzielnie wykonała. Przyznaje, że pasja koronczarska wpływa na jej pracę zawodową oraz kształtuje charakter, ucząc cierpliwości, wyrozumiałości, systematyczności i chęci działania. Jakkolwiek wcześniej nie była entuzjastką działań formalnych na rzecz niematerialnego dziedzictwa kulturowego, dziś uważa, że na Krajową oraz Reprezentatywną listę trzeba wpisywać jak najwięcej tradycji, aby je wspierać i chronić. Lubi nauczać koronki innych. Widok ucznia, który najpierw sztywnymi palcami przekłada klocki, a potem z chwili na chwilę nabiera sprawności i zaczyna się wciągać w swą pracę, przynosi jej satysfakcję. Opowiada się za tym, żeby uczyć rękodzieła od najmłodszych lat.

Z radością przypatruje się, kiedy jej córka Joanna dopisuje kolejny rozdział historii rodzinnej, stawiając pierwsze kroki w sztuce koronczarskiej. Ma niespełna 13 lat, ale umiejętności rękodzielniczych może jej pozazdrościć wiele dojrzałych pań. Robi na drutach, haftuje, wykonuje koronki klockowe. Skupiona na swojej pracy, ambitnie uczy się kolejnych wzorów i technik. Widać, że sprawia jej to radość. Na wakacyjny wyjazd zabrała ze sobą wałek i klocki.

Opracowała: Alicja Soćko-Mucha