Opowiedz mi miasto

Nabożeństwo do św. Rity

Dane

  • Nazwa:

    Nabożeństwo do św. Rity

  • Od kiedy zwyczaj lub obrzęd jest datowany:

  • Data zaniku zwyczaju lub obrzędu:

  • Dzielnica:

    1

  • Adres:

    ul. Augustiańska 7

22 dnia każdego miesiąca na ulicy Augustiańskiej w Krakowie można spotkać wiernych spieszących do kościoła oo. augustianów z różami w dłoniach. To znak, że wkrótce rozpocznie się nabożeństwo do św. Rity z Cascii. Msze święte połączone z obrzędem poświęcenia róż odbywają się kilka razy dziennie, a dwukrotnie w ciągu dnia przed mszą odprawiane jest nabożeństwo z odczytaniem próśb i podziękowań zanoszonych do Boga za wstawiennictwem św. Rity. Krakowski kościół pod wezwaniem św. Katarzyny Aleksandryjskiej oraz dom zakonny ss. augustianek są ważnymi w Polsce ośrodkami kultu tej świętej. Główne doroczne uroczystości przypadają 22 maja, w dzień liturgicznego wspomnienia świętej.

Święta Rita żyła na przełomie XIV i XV wieku w regionie Umbria, leżącym w centralnych Włoszech. Zachodzą rozbieżności w datowaniu jej życia i śmierci. Według najnowszych ustaleń św. Rita urodziła się w 1371 roku, a zmarła 21 lub 22 maja 1447 roku. Dorastając w górskiej osadzie Roccaporena, położonej 5 km od Cascii, poznała tamtejsze wspólnoty zakonne augustianów i augustianek. Przekazy o życiu świętej podkreślają, że już w dzieciństwie była przywiązana do reguły duchowej św. Augustyna i pragnęła wstąpić do zakonu. Rodzice podjęli jednak decyzję o wydaniu jej za mąż za majętnego młodzieńca Paolo Mancini di Fernando. W tradycji hagiograficznej rozwinęła się czarna legenda męża św. Rity, któremu przypisywano moralne zepsucie i porywczy charakter. Źródłem tego przekonania była mylna interpretacja fragmentu epitafium na sarkofagu świętej, w którym mowa o tym, że Rita musiała cierpieć „okrutne męki”. Dokładna analiza napisu w 1925 roku. wykazała, że wskazana w epitafium przyczyna męki to stygmat ciernia Chrystusowego, a nie małżeństwo. W ikonografii św. Rita jest przedstawiana z reguły jako siostra zakonna, lecz  w świeckim życiu była zarówno żoną, jak i matką dwóch synów. Doświadczyła dwóch tragedii rodzinnych: najpierw w 1403 lub 1404 roku z rąk morderców zginął jej mąż, a wkrótce potem z powodu epidemii zmarli synowie. Legenda mówi, że po śmierci męża Rita modliła się żarliwie, żeby synowie odstąpili od nakazanej zwyczajowo krwawej zemsty i aby Bóg raczej zabrał ich z tego świata niż mieliby popełnić zbrodnię. Postać św. Rity jest stawiana za wzór chrześcijańskiego przebaczenia, gdyż po śmierci bliskich swoimi staraniami doprowadziła do pojednania zwaśnionych rodzin. W 1407 roku Rita rozpoczęła życie zakonne jako augustianka w klasztorze św. Marii Magdaleny w Cascii. Przekazy o jej świątobliwym życiu wymieniają cierpliwe wypełnianie reguły posłuszeństwa, praktyki pokutne i umartwianie się. W kulcie św. Rity ważne miejsce zajmuje stygmat ciernia Chrystusowego, który według tradycji cudownie otrzymała w Wielki Piątek 1432 roku. Niegojąca się i sprawiająca ciągły ból rana na czole towarzyszyła jej do końca życia. Swoje ostatnie lata spędziła w odosobnieniu, doświadczając stanów mistycznego uniesienia, poszcząc i przyjmując wyłącznie Eucharystię.

Róże towarzyszące modlitwom do św. Rity łączą się z historią z jej ostatnich miesięcy życia, gdy w środku zimy poprosiła krewną, aby ta przyniosła jej kwitnącą różę i dwie figi, które rosły w ogrodzie w rodzinnej Roccaporenie. Zdaniem hagiografów róża symbolizuje męża, a figi synów św. Rity, o których zbawienie nieustannie zabiegała. Wkrótce po śmierci św. Rity w Italii zaczął się szerzyć jej ludowy kult – już po dziesięciu latach spisano pierwszy kodeks cudów dokonanych za jej wstawiennictwem. Św. Rita stała się orędowniczką osób cierpiących, które przychodzą do niej ze swoimi życiowymi problemami proszą o wstawiennictwo u Boga. W szczególności zwracają się ku niej chorzy na raka i małżeństwa bezdzietne.

Kult św. Rity jest obecny na wszystkich kontynentach, w czym dużą rolę odgrywają zakony augustianów i augustianek. W Polsce jest czczona w ponad 30 ośrodkach. Osiemnastowieczne inwentarze kościoła św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Krakowie wymieniają boczny ołtarz z wizerunkiem św. Rity, lecz nie zachował się on do dzisiejszych czasów. W 1944 roku w jego miejscu została umieszczona figura św. Rity, zaprojektowana przez Adolfa Szyszko-Bohusza (1883-1948) i wykonana przez Wojciecha Maciejowskiego. W kościelnej dzwonnicy działa “Rosarium św. Rity”, czyli sklepik oferujący związane z nią dewocjonalia i świeże róże.

Opracowanie: Monika Widzicka

Aktualności

Sprawdź w tym tygodniu

  • Babski Comber

    Najstarsza wzmianka o babskim combrze odnosi się do końca XVI wieku. Zwyczaj miał opisać anonimowy autor zaginionego obecnie druku „Gregoryanki”, który został wydany w 1600 roku. Opisano w nim różne zwyczaje i zabawy, głównie żakowskie. Wśród nich wspomniany został też babski cząber, czyli opis zachowania krakowski

                            
  • Odpust św. Jacka i poświęcenie kłosów

    W dominikańskim kościele Św. Trójcy wyjątkowym dniem jest 17 sierpnia, gdy przypada wspomnienie św. Jacka Odrowąża. W ramach tego wydarzenia ma miejsce uroczysta msza święta, po której następuje obrzęd poświęcenia kłosów zbóż, a także wystawienie relikwii św. Jacka. Ponadto wierni mogą odwiedzić grób świętego, który znajduje się na pię

                            
  • Dzwon Zygmunt

    Dzwon Zygmunt – jeden z dźwiękowych emblematów Krakowa oraz symbol narodowy. Odlany z brązu przez norymberskiego ludwisarza Hansa Behema po raz pierwszy zabrzmiał dla krakowian 15 lipca 1521 roku. Choć pierwotnie nazywano go magna campana regia (wielki dzwon królewski), to z czasem utrwaliło się miano Zygmunta na cześć fundato

                            
  • Matki Boskiej Zielnej

    Matki Boskiej Zielnej to ludowa nazwa święta Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, które w Kościele katolickim jest obchodzone 15 sierpnia. Mimo że dogmat wiary o Wniebowzięciu został ogłoszony przez papieża Piusa XII dopiero w 1950 roku, samo święto należy do najstarszych uroczystości maryjnych w kalendarzu liturgicznym. Było powsze

                            
  • Boże Narodzenie

    Mimo że Boże Narodzenie obchodzimy w ostatnich dniach roku kalendarzowego, to właśnie na te święta i poprzedzający je Adwent stanowią początek roku obrzędowego. W tradycyjnych kulturach kończenie i zaczynanie cyklu rocznego było rozpisane na dłuższy odcinek czasu: rozpoczynało się późną jesienią, gdy zamiera przyroda, i trwało do wiose

                            
  • Zielone Świątki

    Zielone Świątki to ludowa nazwa święta Zesłania Ducha Świętego na apostołów, które obchodzone jest w siódmą niedzielę po Wielkanocy i kończy w Kościele okres wielkanocny. Zarazem przypada na czas przejścia od wiosny do lata, będący jednym z momentów granicznych w roku solarnym. W ludowej obrzędowości Zielonych Świątek odbijają się ślad