Opowiedz mi miasto

Zwyczaje

  • Babski Comber

    Najstarsza wzmianka o babskim combrze odnosi się do końca XVI wieku. Zwyczaj miał opisać anonimowy autor zaginionego obecnie druku „Gregoryanki”, który został wydany w 1600 roku. Opisano w nim różne zwyczaje i zabawy, głównie żakowskie. Wśród nich wspomniany został też babski cząber, czyli opis zachowania krakowski

  • Odpust św. Jacka i poświęcenie kłosów

    W dominikańskim kościele Św. Trójcy wyjątkowym dniem jest 17 sierpnia, gdy przypada wspomnienie św. Jacka Odrowąża. W ramach tego wydarzenia ma miejsce uroczysta msza święta, po której następuje obrzęd poświęcenia kłosów zbóż, a także wystawienie relikwii św. Jacka. Ponadto wierni mogą odwiedzić grób świętego, który znajduje się na pię

  • Dzwon Zygmunt

    Dzwon Zygmunt – jeden z dźwiękowych emblematów Krakowa oraz symbol narodowy. Odlany z brązu przez norymberskiego ludwisarza Hansa Behema po raz pierwszy zabrzmiał dla krakowian 15 lipca 1521 roku. Choć pierwotnie nazywano go magna campana regia (wielki dzwon królewski), to z czasem utrwaliło się miano Zygmunta na cześć fundato

  • Matki Boskiej Zielnej

    Matki Boskiej Zielnej to ludowa nazwa święta Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, które w Kościele katolickim jest obchodzone 15 sierpnia. Mimo że dogmat wiary o Wniebowzięciu został ogłoszony przez papieża Piusa XII dopiero w 1950 roku, samo święto należy do najstarszych uroczystości maryjnych w kalendarzu liturgicznym. Było powsze

  • Boże Narodzenie

    Mimo że Boże Narodzenie obchodzimy w ostatnich dniach roku kalendarzowego, to właśnie na te święta i poprzedzający je Adwent stanowią początek roku obrzędowego. W tradycyjnych kulturach kończenie i zaczynanie cyklu rocznego było rozpisane na dłuższy odcinek czasu: rozpoczynało się późną jesienią, gdy zamiera przyroda, i trwało do wiose

  • Zielone Świątki

    Zielone Świątki to ludowa nazwa święta Zesłania Ducha Świętego na apostołów, które obchodzone jest w siódmą niedzielę po Wielkanocy i kończy w Kościele okres wielkanocny. Zarazem przypada na czas przejścia od wiosny do lata, będący jednym z momentów granicznych w roku solarnym. W ludowej obrzędowości Zielonych Świątek odbijają się ślad

  • Święto Trzech Króli

    Uroczystość Objawienia Pańskiego (Epifanii) jest jednym z najstarszych świąt, które ustanowił Kościół. Powstało w Egipcie w III wieku. W początkowych wiekach chrześcijaństwa obchodzono w tym dniu kilka wydarzeń: Boże Narodzenie, Pokłon Trzech Króli, Chrzest Jezusa w Jordanie oraz pierwszy publiczny cud Jezusa podczas wesela w Kanie Gal

  • Wszystkich Świętych

    Początek listopada to w polskiej kulturze tradycyjnie czas wspominania zmarłych i odwiedzin ich grobów. Uroczystość ku czci wszystkich zbawionych sięga genezą wczesnego średniowiecza. Początkowo była obchodzona w pierwszą niedzielę po święcie Zesłania Ducha Świętego, lecz w 731 r. papież Grzegorz III przeniósł to święto na dzień 1 list

  • Wielka Parada Smoków

    Tradycyjnie, już od ponad 20 lat w na początku czerwca smoki biorą we władanie Kraków. Odbywająca się wówczas Wielka Parada Smoków jest dwudniowym wydarzeniem plenerowym, które w 2023 r. przypada w dniach 3-4 czerwca. Smoczy temat odnosi się do legendy o Smoku Wawelskim w wersji z Szewczykiem Dratewką. Organizatorem wydarzenia jest Tea

  • Nabożeństwo do św. Rity

    22 dnia każdego miesiąca na ulicy Augustiańskiej w Krakowie można spotkać wiernych spieszących do kościoła oo. augustianów z różami w dłoniach. To znak, że wkrótce rozpocznie się nabożeństwo do św. Rity z Cascii. Msze święte połączone z obrzędem poświęcenia róż odbywają się kilka razy dziennie, a dwukrotnie w ciągu dnia przed mszą odpr

  • Nabożeństwo do św. Charbela

    Kult św. Charbela, dziewiętnastowiecznego libańskiego pustelnika, rozwinął się w Krakowie stosunkowo niedawno. Pierwszym miejscem był kościół pw. Świętego Krzyża, gdzie nabożeństwa z prośbą o wstawiennictwo św. Charbela odprawiane są w każdy 30 dzień miesiąca. Impulsem do zapoczątkowania tych modlitw była pielgrzymka proboszcza tej par

  • Osadzanie Chochoła

    W dniu 20 listopada 1900 roku w dworku malarza Włodzimierza Tetmajera (1861-1923) w Bronowicach odbyło się wesele Lucjana Rydla (1870-1918) z Jadwigą Mikołajczykówną (1883-1926). Wydarzenie to, łączące węzłem małżeńskim krakowskiego poetę z córką bronowickiego chłopa stało się inspiracją dla Stanisława Wyspiańskiego (1869-1907) do napi

  • Konkurs Szopek Krakowskich

    Krakowski zwyczaj „chodzenia” z szopką po domach sięga XIX wieku. Jednak po I wojnie światowej zaczął powoli zanikać. By szopkarskie tradycje zachować dla następnych pokoleń, Jerzy Dobrzycki (1900-1972), kierujący magistrackim działem propagandy, w 1937 roku zorganizował pierwszy Konkurs Szopek Krakowskich. Po II wojnie światowej konku

  • Rękawka

    Wydarzenie odbywające się co roku w trzeci dzień Wielkanocy na krakowskim Kopcu Kraka oraz pod kościółkiem św. Benedykta, gdzie ma miejsce tradycyjny odpust.

    Ten pradawny zwyczaj ma brać swoją nazwę od samego Kopca Kraka, dokładniej zaś od rąk poddanych władcy i założyciela Krakowa, którzy po jego śmierci mieli własnymi rękami s

  • Boże Ciało

    Uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa, znana też potocznie pod mianem Bożego Ciała jest uroczystością obchodzoną w Kościele Katolickim w pierwszy czwartek po oktawie Zesłania Ducha Świętego. Święto ma na celu uczczenie Jezusa w Najświętszym Sakramencie.

    Tradycyjnym elementem święta jest procesja, w trakcie której wier

  • Wianki

    Tradycja związana z letnim przesileniem, kiedy to w trakcie uznawanej za magiczną nocy poprzedzającej dzień św. Jana (noc z 23 na 24 czerwca) panny puszczały na rzeki uplecione z kwiatów wianki ozdobione świeczkami. Według zwyczaju wianek, który wysunął się na sam przód miał wróżyć puszczającej go dziewczynie najwcześniejsze wyjście za

  • Protestancki rok obrzędowy

    Święto Reformacji – jest jednym z najważniejszych świąt protestanckich. Zostało ustanowione na pamiątkę reformatorów, a zwłaszcza Marcina Lutra- pierwszego z nich. Przypada ono na 31 października, kiedy to w 1517 roku, Luter przybił 95 tez na drzwiach kościoła w Wittenberdze. Datę tę uznaje się za początek protestantyzmu. Często

  • Ormiańskokatolicki rok obrzędowy

    Aż do końca XVIII wieku Ormianie w Polsce posługiwali się własnym kalendarzem, początek ery ormiańskiej miał miejsce 11 lipca 552 roku, kiedy to synod Kościoła w Armenii ogłosił swoja niezależność.

    W niektórych krajach, w tym w Polsce, Ormianie pod wpływem tradycji zachodniej zaczęli świętować dzień Bożego Narodzenia 25 grudnia.

  • Emaus

    Nazwa odpustu urządzanego w Poniedziałek Wielkanocny przy kościele Najświętszego Salwatora na Zwierzyńcu nawiązuje do odczytywanego tego dnia fragmentu Ewangelii według św. Łukasza, który opisuje spotkanie zmartwychwstałego Chrystusa z uczniami podążającymi do wioski Emaus. Uroczystości odpustowe są najprawdopodobniej równie stare jak

  • Prawosławny rok obrzędowy

    Rok liturgiczny w Cerkwi, tak jak w innych kościołach wschodnich, rozpoczyna się 1 września, 14 zgodnie z kalendarzem juliańskim, liczonym zgodnie z tradycją bizantyjską od stworzenia świata. Oprócz Wielkanocy i tzw. Dwunastu Świąt Głównych występuje w cerkiewnym roku liturgicznym cały szereg świąt pomniejszych lub obchodzonych jedynie